İsrail ile Filistin arasındaki çatışmanın başladığı 7 Ekim 2023 sabahından bu yana dünya tedirgin durumda. Türkiye’nin siyasi olarak uzak durduğu bu gündemin neresinde İran ve ABD var? 2022’de dünya savaşını konuşacak mıyız? Çatışmalar Ortadoğu’yu saracak mı? Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca’ya merak ettiklerimizi sorduk, o da bize büyük resmi anlattı. İçeriğimize gelin.
7 Ekim 2023 Cumartesi günü dünya, çatışma ortamına gözlerini açtı.
Filistin’de yıllardır bitmek bilmeyen sorunlar nedeniyle bir isyan niteliğinde olan ve içeriği tartışmaya açık olan Hamas’ın İsrail’e saldırısı, günün başında manşetlerde yer aldı. Ancak saldırının ardından karşılık verirken İsrail’in saldırıları tartışmaya açık olmayan bir insanlık trajedisi içeriyordu.
20 gün süren çatışmalarda aralarında çocukların ve kadınların da bulunduğu çok sayıda sivil adeta katledildi. Sınır tanımayan saldırılar dünya kamuoyu tarafından yakından takip ediliyor.
İlk günlerden bu yana pek çok ülkenin konuştuğu çatışmaların Orta Doğu’ya yayılma ihtimali endişe vericiyken ABD ve İran konunun dışında kalamıyor.
Onedio olarak İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Diplomatik Araştırmalar Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ragıp Kutay, Karaca’ya “Ne olacak?” diye sordu. Biz sorduk.
Prof. Dr. Karaca hem askeri hem de akademik geçmişiyle sorularımızı yanıtladı.
Son gelişmeler ışığında ABD ve İran’ın bu savaşa dahil olup olmayacağı ve İsrail-Filistin çatışmasının kızışıp tırmanmayacağıyla başladık.
Prof. Dr. Kutay Karaca’nın bu duruma ilk söylediği şey, “Bunun ABD dahil kimseye faydası olmayacak” oldu.
İran’ın da Türkiye gibi sadece bir ‘ülke’ olmadığının altını çizen deneyimli akademisyen, bu ve benzeri ülkelerin ‘o kadar büyük ki yemeye kalkışsalar boğazlarına takılacaklarını’ ifade etti.
İran sadece İran değil. Suriye’den Irak’a, Yemen’den Lübnan’a Katar’dan Suudi Arabistan’a Bahreyn’e kadar her yerde var.
İsrail-Filistin çatışmasının sonunda İsrail’in nihai hedefine ulaşması için bir çözüm olmayacağını belirten Karaca, “Bütün topraklar İsrail’e katılsa barış olur mu? 12,5 milyon Filistinli var. Aslında orada da var. Dünya çapında Filistin’in desteğine inanan milyonlarca insan var.” “İnsanlar var. İsrail, sadece İsrail’dekiler değil, dünyadaki tüm İsrailliler rahat edebilecek mi?” söz konusu.
Filistin’de yapılanlarla 3 neslin radikalleştiğini, yapılanlarla daha da terörize edilen insanların dünyanın diğer ülkeleri ve hatta şu anda var olan ve bilinen kuruluşlar tarafından istismara açık olduğunu hatırlattı. gelecekte var olmak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2014’te söylediği “Dünya 5’ten büyüktür” sözlerinin çok değerli olduğunu hatırlatan Karaca, bunun analiz açısından değerli olduğunu vurgulayarak, “Dünyada hiçbir zaman çatışma dönemi yaşanmadı, şu anda yaşananlar devam edecek.”
Karaca, dünya barışına katkı sağlayacak, istikrarı sağlayacak bir Birleşmiş Milletler’den söz edemeyeceğimiz bu ortamda, özellikle 3. dünya ülkelerinde yaşanan ekonomik sorunların küresel gerilimi artırdığını belirtti.
ABD’nin işgal ettiği, hatta çekildiği ülkelerde “barışı” bulamadığını hatırlatan Prof. Dr. Kutay Karaca, ekonomiye önemli bir vurgu yaptı.
Özetle ‘İsrail-Filistin savaşının yayılması’ beklenmiyorDeneyimli akademisyen, 2024 yılının devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve tüm çatışmaların gölgesinde geçeceğini söyleyerek, ekonomik krizlerin ardından dünya savaşlarının geldiğini hatırlattı.
Pandemi sürecinde başlayan Rusya-Ukrayna savaşının tam da çıkmak üzereyken yarattığı ekonomik, hatta güç ve gıda darboğazının tüm dünyada düşürdüğü satın alma gücüyle sıkıntıları artırdığını ifade ederek, İsrail-Filistin savaşının da eklenmesiyle dünya savaşının kapısı açıldı.
